Adâlet, zulüm ve Terör
Terör ne kadar kötü, çirkin, kabûl edilemez, insanlık dışı bir davranış, bir fiil ise adâletsizlik (bu mânâda zulüm) de o kadar kötüdür, çirkindir... Ahlâkın üçüncü şahıslara ve bu mânâda ötekine uygulanması, onu da kapsamı içine alması mânâsına gelen, böyle de tanımlanan ve bu sebeple "makro etik" diye de ifade edilen adâlet, dünya yüzünde hiçbir insanın haksızlığa uğramaması, acı çekmemesi, mutsuz olmaması, ihtiyaç içinde kalmaması konusunda her bireyin kendini sorumlu bilmesi ve bu sorumluluğun gereğini yerine getirmesidir. İhtiyaçtan veya arzu edilen bir şeyi elde edememekten doğan acı, ıztırap ve mutsuzluk insanların içinde bulunduğu şartlara göre çok değişken olduğundan adâlet de bir noktada kemâline ulaşan, gerçekleşen bir kavram değildir; arka arkaya önümüze çıkan, her birini aştıkça bir yenisi ile karşılaştığımz tepeler gibidir, insanlar yaşadıkları sürece adâletin peşinde koşmaları gerekecektir.
Bugün yeryüzünde yaşayan insanların tamamı veya çoğu adâletten nasibini almış değildir. Adâletin zıttı olan zulüm insanları acıların ve ıztırabın içine gömmekte, dünyayı kendilerine zindan etmekte, bu yüzden insanlar tekâmüllerini tamamlama, insanlıklarının amacını gerçekleştirme yolunda ilerlemekten mahrûm bulunmaktadırlar.
Zulmün çeşitleri vardır; emeği ile hak ettiğini elde edememek, emeği sözkonusu olmadan insan olduğu için hakkı olanı alamamak, elde ettiği ve kullanmakta olduğu hakkına başkalarının haksız olarak el koymaları ve kişiyi hakkından mahrûm etmeleri zulmün en çok görülen şekilleri ve çeşitleridir. Güçlünün, gücüne dayanarak -zekâ, beden veya sermayece- zayıf olanın zayıflığından yararlanarak hakkına tecavüz etmesi zulümdür, ferdin veya gurubun (meselâ bir milletin) toprağını elinden almak, yurdunu yuvasını istilâ etmek zulümdür, bir kültür gurubunun kültürünü yok etmek veya yozlaştırmak için çalışmak zulümdür, zayıf ve geri kalmış toplulukların bu durumlarından yararlanarak emeklerini ve mallarını ucuza kapatmak ve onlara -tek satıcı olarak- kendindekini pahalı satmak zulümdür, muhtaç olanları ihtiyaçtan kurtarmak için yardım etmek yerine faizle ödünç para vererek borç ve ıztıraplarını arttırmak zulümdür, ayartılmış tüketicileri yaşatırken tüketici ve dolayısıyla ayartılabilir olamayacak kadar yoksul olanlara hayat hakı tanımamak, onları insan saymamak zulümdür, topluluğunu olsa olsa isrâftan tasarrufa yöneltecek olan bir ekonomik krizi atlatabilmek için kemer sıkmaktan belleri incimiş başka toplulukların ülkelerinde krizler icat etmek zulümdür, kendi toplum çıkarlarını arttırmak veya korumak için başka toplumların içine fitne, fesat, ihtilâl, terör sokmak zulümdür...
Adâlet mülkün (devletin, bağımsızlık ve iktidarın) temelidir, zulüm ile abâd olunmaz ve devlet pâyidâr olmaz, zalimin zulmü varsa mazlumun Allah'ı vardır, "Zalimlere bir gün dedirir Hazret-i Mevlâ- Tallahi lekad âserekellahu aleynâ".
Eşeğin canı acıyınca atı geçer.
Kedi hayatından ümit kesince köpeğe saldırır (Şirazlı Sa'dî).
Zulme uğrayanlar adâleti gerçekleştirmenin başka bir yolunu bulamazlarsa -normal şartlarda yanlış olan, yanlış sayılan- yollara da başvurarak, hukukun, ahlâkın, geleneğin dışına çıkarak ihkâk-ı hak etmeye, intikâm veya sonuç almaya kalkışabilirler.
Söz ve kanâatleri mûteber olan fertlerin veya gurupların "zulüm, haksızlık, adâletsizlik" olarak değerlendirdikleri işleri yapıp edenler; şikâyetlere, uyarılara, öğütlere kulak vermeyenler birgün başkalarının elinden bir felâkete uğrarlarlarsa, hem onlar hem de felâkete ağıt yakanlar bir de dönüp "sebep" üzerinde durmalı, sâikleri düşünmeli, tedbirleri bu yöne de kaydırmalıdırlar. Aksi hâlde zulüm zulme, şiddet şiddete kapı açabilir ve açıyor.