Soru-(368) Raic bedelin altında satış
Raic bedelin altında satış Soru: Geçen sene içerisinde mali sıkıntıdan bir gayrimenkulümüzü satlığa çıkardık. Birkaç tekliften sonra en çok ödeme yapmayı kabul edene satışı gerçekleştirdik. Ancak satış tarihinde gayrimenkulün rayiç bedeli yüksek olmasına rağmen bizim mali durumumuz sıkışık ve alacaklıların bekliyor olması sebebiyle rayiç bedelin çok altında en yüksek fiyat veren kişilere satmak zorunda kaldık. Alan kişiler iyi niyetli olmalarına rağmen biz bir mağduriyet yaşadık ve yaşamaktayız. Bizim sattığımız rakamla rayiç fiyat arasında oluşan derin farkı isteme hakkımız var mıdır? Cevap: Mecelle'nin 165. maddesine göre akarda %20 aldanma (yani değerinin bu kadar ve daha fazla üstünde veya altında satma ve satın alma) ile gabn (fahiş fiat) oluşur. Aldatan (ucuza alan veya pahalıya satan kişi) karşı tarafa hile yapmış ise (mesela malın bu kadar eder demek hiledir, aldatmadır) aldanan taraf mahkemeye müracaat ederek akdi bozabilir. Eğer aldatma yoksa mahkemenin akdi bozması konusunda ihtilaf vardır. Ama aldanma ile yapılan akit sahih (bozulamaz) olsa da en azından mekruh olur. Sizin meselenizde eğer mülkü %20 ve daha fazla eksiğine sattı iseniz gabn (fahiş derecede ucuza satma) vardır, ama karşı tarafın aldatması yoktur. Fakat satan tarafın sıkışması vardır. Sıkışma durumundan istifade edilerek mal bu ölçüde ucuza alınmış ise karşı tarafı razı edecek bir ek ödeme yapmak gerekir. Bu arada raic bedel kavramı da sabit değildir, duruma göre değişir. Bir malı ihtiyacı sebebiyle satan şahıs bunu ilan ettiği halde daha fazla veren çıkmazsa, alan -diğerlerine göre- en fazla fiyat vererek almış ise bu şartlarda o malın raic bedeli satımın gerçekleştiği bedeldir. Daha sonraki fiyatları bilse satan satmayacaktı ama, alan da almayacaktı, birinin kârı için diğerine zarar yüklenemez. "Satmaya mecbur kalma" da açıklanmaya muhtaçtır. Zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için satma olmuşsa, raicin altındaki satım mahkemece bozulabilir. Daha çok kazanmak veya daha az kaybetmek için satım yapılmış ise bu, satanın menfaati ile ilgili demektir ve yukarıda açıklanan kurallar uygulanır.
Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.
|