Adım adım birliğe

Geçtiğimiz Perşembe günü Diyanet İşleri Başkanımız sayın Mehmet Görmez'in daveti ve iştiraki ile, Din İşleri Yüksek Kurulu başkanı ve bazı üyeleri, seçkin bir İlahiyatlı grubu Türkiye'den; M. Ali Teshîrî başkanlığında İranlı bir heyet de İran'dan olmak üzere bir araya geldik.

Bilindiği gibi Teshîrî "Mezhebleri yakınlaştırma Kuruluşu"nun başkanı. Bu kuruluşun merkezi İran'da ve tarihi de kırklı yıllara kadar uzanıyor. İlk kuruluşunda el-Ezher başkanlığının da katkısı var. Zaman içinde duraklamış, Humeynî merhumdan sonra yeniden canlanmış.

Kuruluşun amacı hakkında biri olumlu, diğeri niyet okumaya dayalı olumsuz iki tez var.

Olumlu olanı şöyle:

Bu kuruluşun amacı, mezhepleri değiştirerek birbirine yaklaştırmak, aradaki farkı azaltmak değildir; maksat herkesin mezhebini kendine bırakmak, bizi müslüman ve mümin yapan (olmazsa olmaz) inanç esaslarındaki ortaklığımızdan yola çıkarak din kardeşliğimizi pekiştirmek, ortak değerlerimizi güçlendirmek, ortak düşmanlarımıza karşı birlikte mücadele etmektir.

Olumsuz olanı da şöyle:

Bu kuruluşun maksadı şîîlik propagandası yapmak, sünnîleri şîîleştirmektir.

Ehl-i sünnet müslümanlarının davranış ve ilişki kurallarından biri de şudur: "Biz dışa vuran, açıklanan, söylenen ne ise ona göre hüküm ve fikir sahibi oluruz, insanların içlerinde gizledikleri niyet ve maksatlarını ise Allah'a bırakırız."

Toplantıda yapılan konuşmalar içinde her iki mezheb mensuplarının mezheb propagandası yoktu. Bütün konuşmalar "mezheb farklarını konuşma ve tartışma dışında bırakarak ortak inanç temeline dayalı kardeşliği pekiştirmeye, bu kardeşlik anlayışını genişletmeye ve ümmeti yeniden ihyaya" yönelik idi. Meselâ Teshîrî'nin şu vurgusu dikkat çekici idi:

"Osmanlı devleti ve hilafeti var iken az çok bir ümmet birliği de vardı. Bu birlik müslümanlara güç veriyordu, bu gücü kırmak için Batı, Osmanlıyı parçalayıp yıkmaya karar verdi, bu kararı uygulamaya başladıkları günden beri durmadan bölünüyor ve parçalanıyoruz, artık düşmanın oyununa gelmeyelim… İngilizler para vererek iki tv kanalı kurdurdular, biri sünnilik adına şîaya, diğeri şîa adına sünnilere veryansın etmekteler; tekfir, küfür, hakaret silahlarını kullanmaya devam ediyorlar. Biz Ehl-i sünnetin değerlerine saygılıyız, Ehl-i sünnetin de Ehl-i beyti samimi olarak sevdiklerinden eminiz…"

Mukabil konuşmalarda aynı düşünce ve duygular ifade edildi.

Bundan yirmi yıl kadar önce değerli hocamız Ali Özek'in başkanı olduğu İSAV birkaç gün süren bir sempozyum düzenlemiş ve bu sempozyuma başta İran olmak üzere İslam ülkelerinden değerli alimleri davet etmişti. Tarih boyunca sünnî-şîî ilişkileri enine boyuna görüşüldü ve tartışıldı. Sonuç bildirisinde şu satırlara yer verillmişti:

"Sünnîler ile şîîler mezheb esaslarında farklı olsalar da din esaslarında farklı değiller. Her iki camia 'Allah'a, Peygambere, Kur'an'a ve âhirete…' iman ediyor. Ümmetin bu iki camiası mezheb kavgasını bir yana bıraksın, ortak oldukları inanca dayalı din kardeşliği çerçevesinde birleşsin, birlikte hareket etsin, vahdeti gerçekleştirsinler…"

Yirmi yıl önce söylenen ile bugünlerde söylenen aynı idi. Söylemde kusur yok, ama amelde kusur var; amaca ulaşmak için iki tarafın da daha fazla gayret sarfetmesi gerekiyor.

İçeriden ve dışarıdan yıkıcı ve bölücü çabalarla parçalanan ümmeti yeniden birleştirmek zor olsa da imkansız değildir; amaca doğru atılan her adım bir ibadettir, hatta cihaddır.

01.09.2013