Son iki soru

Önemli bulduğumuz için cevaplarını, birkaç yazımda diğer okuyucularımla paylaştığım soruların son ikisi de şöyle idi:

"Rabbimiz neden Kur'an'da 'Ben yarattım' demiyor da 'Biz' diyor.'

"Bendeniz Türkiye'deki tarihi yerlerin yağlı boya resmini yapıyorum. Bu arada tarihi ve sanat değeri olan camilerin yanında kilise, havra sinagog gibi yerlerin de resmini yapmak istiyorum. Bunun şer'i yani nedir, islami ve imani açıdan bir mahzuru var mı?"

Mesela Yahya Kemal:

"Biz şi'ri böyle söyledik, böyle söyleriz" diyor.

Türkçe'de olsun Arapça'da olsun "Biz" zamiri, hem tek kişi (söyleyenin kendisi), hem de onunla birlikte başka kişiler için kullanılabilir. Tek kişi için kullanıldığında yapılanın, yapanın, konunun önemine dikkat çekmek vb. edebî sebepleri vardır.

Resim ve karikatür yapmanın haram olduğu konusunda Kur'ân'da ayet yoktur. Hadislerde "sûret" kelimesi geçmektedir. Bu kelime hem resim hem de heykeli içine alır. Hz. Peygamber'in bazı resimler ve küçük heykeller/oyuncaklar konusunda toleranslı davranması sebebiyle yasaklanan resmin içeriği/konusu üzerinde durulmuştur. Resmi ve heykeli tamamen yasak görenler yanında, konusuna göre hüküm verenler (yorumcular) vardır. Buna göre ancak, Allah'tan başkasına tapma ve onu Allah'a ortak koşma ile ilgili olanlar (mesela putlar, tapınılan kutsallar) ile ahlaka aykırı olan (müstehcen, insanlara hakaret içeren) resimler haramdır. Ben de bu yorumu benimsiyorum.

Daha önce de buna benzer bir soru sorulmuş ve şu cevabı vermiştim:

Resim konusunda fetva verirken, resmi yapılan şeyin tapınma konusu olup olmadığına bakıyoruz ve "tapınılan, kutsanan, kutsallık izafe edilen şahıs ve şeylerin resim ve heykellerinin yapılması caiz değildir; hadislerden bu kastedilmektedir" diyoruz. Mesela Hz. İsa ve Hz. Meryem milyonlarca kişi tarafından, 'Tanrı'nın bir parçası olarak tapınma konusu oluyor. Bu sebeple onların resim ve heykellerini yapmak da caiz olmuyor. Resmin konusu müstehcen ise, ahlaka ve edebe aykırı ise bu resimler de caiz olmuyor.

Bir de bizim geleneğimizde peygamberlerin tam (yüzleri görülecek şekilde) resimleri yapılmıyor, bu edebe aykırı telakki ediliyor.

27 Mart 2011 Pazar