Abant-2006 (2)

Yapılan konuşma ve tartışmalardan benim zihnime yerleşen kısımları aktarmam gerekirse şunları söyleyebilirim:

-Küreselleşme bazılarına (bunların başında ABD var) avantajlar sağlarken, geniş halk kitlelerine ve zayıf ülkelere de zararlı oluyor. Bu zararların içinde dünyayı sarsan siyasi ve ekonomik krizler ile çevre felaketleri başta geliyor. 95 ten itibaren bu olumsuz gelişmeler yeni arayışlara yol açtı ve "bir küresel mimara" ihtiyaç bulunduğu ortaya kondu. Bu küresel mimar belli bir devletten ziyade "küresel demokratik yönetişim" olmalı ve bu yönetişimin üyeleri adalet ve huzuru sağlayacak şekilde belirlenmelidir.

-Ortadoğu coğrafyası da adı da Osmanlı'dan sonra Batılılar tarafından icad edildi. Bu coğrafya eskiden Osmanlı'ya bağlı bir bütün idi. Sun'î parçalama ve parçalanma devam ediyor. Küresel aktörler, başta enerji kaynakları olmak üzere birçok ihtiyacı karşılamak üzere bu bölgeye egemen olmak istiyorlar. Bunun için başvurdukları son taktik "demokratlaştırma". Bu bir taktikten ibaret olduğu ve hariçten empoze edildiği için başarılı olma şansı yok. Evet bu coğrafyaya demokrasi gelmelidir, demokratik dönüşüm mutlaka gerçekleşmelidir, ama bunu yapacak olanlar bu coğrafyanın insanlarıdır.

Peki öncü güç veya sınıf kimler olacak ve bu dönüşümde İslam'ın yeri ve rolü ne olacak?

Bazı konuşmacılara göre bu dönüşümü sağlayacak olanlar "orta sınıf" mensuplarıdır. Bu ülkelerde bir orta sınıf oluşmaktadır, onların menfaatleri de demokratlaşmayı gerekli kılmaktadır.

Diğerlerine göre ise bu "orta sınıf ve onlar vasıtasıyla değişim" batıya ait bir paradigmaya dayanır. İslam Batılı paradigmalara göre değil, kendi değer ve dinamiklerine göre modernleşmede ısrar etmektedir. Değişim için Batı'da orta sınıf vardır, bizde ise din vardır; İslam dünyasında din başka bir şeyle ikame edilemez. Bu âlemde demokratikleşmeyi (bu manada değişim ve dönüşümü) liberaller de sosyalistler de sağlayamazlar; bu değişime öncülük edecek olanlar dindar Müslüman entelektüel tabakadır. Gerçi İran'daki Abdulkerim Sürûc örneğinde olduğu gibi engellemeler olacaktır, ama yine de bu yolda ısrar etmek gerekir; engellemelerin bir gün sonu gelecektir. En önemli dinamikler eğitim, sivil toplum örgütlenmesi ve kadınlardır. Ali Bulaç'ın ifadesiyle "üzerimize giydirilmiş bulunan deli gömleğinin atılması, özgüvenin kazanılması, din ve tarihle barışılması ve tabîî mecraların önündeki engellerin kaldırılması" gereklidir.

İslam dünyasındaki demokratik dönüşümde İslam'ın yeri ve rolü konusunda ben de bir şeyler söyledim, bunu gelecek yazıya bırakarak Filistin-İsrail ihtilafı konusuna geçiyorum:

İsrail'den katılan iki akademisyen ve yazarın, bütün haklı itirazlara ve ispat delillerine rağmen İsrail'in yaptığı işgal ve katliamı "kendini savunuyor, sebep karşı tarafın eylemleridir" diyerek savunmaları miğde bulandıran tavırlardı. Mısır, Ürdün ve Lübnan'dan gelenlerin "İsrail barış istemiyor, barış Siyonistlerin varoluş amaçlarına aykırı, onların hedefi Kudüs başkentli olup Nil'den Fırat'a uzanan bir İsrail devleti kurmak ve Filistinlileri bu topraklardan kovmaktır" şeklindeki iddialarına karşı İrailli bir konuşmacının "Evet, önceden böyle idi, ama sonra Siyonistler bu amacı terk ettiler ve iki devlete razı oldular" demesi, bunu belgelendirmeye çalışması da ilgi çekici idi.

Bugün dünyada dengelenemez güce sahip olanlar ahlak ve hukuk kurallarını çiğneyerek menfaatlerinin peşinde koşuyor ve dünyayı mahvediyorlar. Bunlara dur diyecek "insanlık vicdanının temsilcisi olan güçlü bir kurum, güçlü bir topluluk" yok. Adalet ve hakkaniyetin yalvarma ve dilenme ile elde edilemediği de açık. Geriye bir çare kalıyor: Zayıflar arasında dayanışmak ve "belli sayıya ve direnme şuuruna ulaştığı zaman sineklerin bile fili yenebileceği" gerçeğini fiilen ispat etmek.

23 Temmuz 2006
Pazar