İSLÂM DÜŞÜNCESİNDE EKONOMİ, BANKA ve SİGORTA
Prof. Dr. M. Ahmet ez-ZERKA - Prof. Dr. A. Muhammed Abdülaziz en-NECCÂR
Çeviren: HAYREDDİN KARAMAN
(İz yayıncılık, İstanbul, 2002)

Çevirenin Önsözü
I. FAİZSİZ BANKALAR
II. SİGORTA
Görüşler:
1. Mustafa Sabri Efendi
2. Şeyh Muhammed Abduh
3. M. Reşid Rızâ
4. Muhibbüddin el- Hatib
5. Prof. Dr. Muhammed el- Behiyy
6. Yûsuf el- Karadâvî
7. Prof. Dr. Muhammed Hamidullah
8. Prof. M. A. Mennân
Dördüncü Baskıya Önsöz
A-Fâizsiz Banka Düşüncesinin Doğuşu ve Gelişmesi
B- İlk Kurulan Bankaların Tâbi Olduğu Mevzûât ve muâfiyetler
Birinci Gruptan
1. Dubayi İslâm Bankası
2. Sudan Faysal İslâm Bankası
3. Mısır Faysal İslâm Bankası
4. Kuveyt Finans Kurumu
5. Ürdün Yatırım ve Finans İslâm Bankası
6. Bahreyn İslâm Bankası
7. Nâsır Sosyal Bankası
İkinci Gruptan
1. Pakistan
2. İran
3. Malezya
4. Türkiye
5.Birleşik Arap Emirlikleri
Üçüncü Gruptan
1. Danimarka Uluslararası İslâm Bankası
2. Uluslararası el- Berake Limited Şirketi
C- Teori İle Uygulama Arasındaki Farklılıklar
1. Çeşitlilik yerine tek tip bankacılık
a) Yardımlaşma bankalarının yokluğu
b) Diğer devlet hizmetleri gibi karşılıksız, yahut sembolik bir bedel karşılığında hizmet veren devlet bankalarının yokluğu
c) Özel yatırım bankaları ile mahallî tasarruf ve kalkınma bankalarının yokluğu
d) Uluslararası İslâm bankalarının yokluğu
2. İslâm dünyasını kalkındırmak yerine dünya pazarlarına
3. Müşâreke (sermâyede ortak yatırım ve teşebbüs) yerine murâbaha (peşin alıp vâde farkı ile satma)
4. Zayıfları geliştirmek yerine güçlülere destek vermek
5. İslâm ekonomik sistemine hizmet eden organlar yerine kapitalist ekonomiye hizmet veren organlar
Sonuç

İslâm Ülkelerinde İktisadî ve İçtimâî Kalkınma Stratejisi Olarak Faizsiz Bankalar
TAKDİM
Önsöz
I. Geri Kalmış Toplumların Kalkınmasında İktisadi Problemler
1. Fakirlik Çıkmazı
2. Kalkınmış Devletlerin Hayat Tarzının Kalkınmakta Olan Devletlere Tesirleri
1. Batı Avrupa Devletleri
2. Sovyetler Birliği Örneği
3. Japonya Örneği

II. İslâm Dünyası İnsanın Medenî Terkibi
Bugün içinde bulunduğumuz durum
İslâm İnsanı

III. Mısır'da Tatbik Edilen Şekliyle Fâizsiz Bankalar Modeli
Modelin Esasları
Fâizsiz Bankaların Dayandığı Varsayım ve Düşünceler
1. Dînin fonksiyonu
2. Nakdin Fonksiyonu
Modelin Hedefi
Sistemin Açıklaması
Tasarruf ve Mevdûât
Krediler
Tasarruf Bankaları Düşüncesinin Dayandığı Esaslar
Sistemin Dayandığı Temeller
Birinci Prensip: Adem-i Merkeziyet
İkinci Prensip: Fâiz Yerine Ortaklık

IV. Modelin Teknik Yönden Değerlendirilmesi ve İktisadi Neticeleri
Giriş
A- Teknik Değerlendirme
Likidite
Teminât
Kârlılık
B-İktisâdî Değerlendirme
i. Hedefe Götüren Vâsıtaların Azlığı ve Yetersizliği
ii. Önemine Rağmen Küçük Sanâyî Aleyhine Büyük Projelere Yönelmek
iii. Geniş Sâhalı ve Yaygın İşsizliğe Rağmen - Umûmiyetle- Yüksek Sermayeli Projelere Yöneliş
iv. Pazar Darlığı ve Kullanılmayan
Hülâsa

V. Modelin İçtimâî Neticeleri Yönünden Değerlendirilmesi
i. Köy ve kır bölgesi halkını menfi, aldırmaz ve kaderci hâlinden müsbet ve yapıcı hale çevirmek, bunun için hazırlamak
Tasarruf ahlâkının tahlîli
ii. Köy ve kır bölgesi halkının sanâyî bölgeleri ve büyük şehirlere göçlerinden doğan siyâsî ve sosyal mahzurlardan uzak kalmak
iii. Mülkiyeti iktisâdî bakımdan zayıf olan tabana yaymak ve vatandaşların topluma bakışını değiştirmek
iv: Dışardan aktarılmış ideolojiler yerine, üretim ve kalkınma için münevverlerle halkın işbirliği
Netice

İslâm'a göre SİGORTA
ÖNSÖZ
Prof. Dr. M. AHMED EZ-ZERKÂ
Giriş
Sigorta Sistemi ve Sigorta Akdi
I. Hakkında İslâmî nas bulunmayan ve yeni bir mesele olan sigorta
II. Sigorta akdinin İslâm dünyasına girmesi ve İbn Âbidîn'in bu mevzûda yaptığı ilk tetkik
III. Muâsır Fukahânın sigorta akdi mevzûundaki görüşleri
IV.Din âlimleriyle hukuk âlimlerinin sigorta sistemi mefhumu üzerinde farklı görüşlere sahip olmalarının sebepleri
V. Mevzû hakkında bizim görüşümüz
VI. Sigorta sisteminin temel ve hedefi nedir? Bir şans oyunu mu, yoksa karşılıklı yardımlaşmaya dayanan bir iktisadî müessese midir?
VII. Arapça ve yabancı kaynaklara göre sigorta sisteminin mâhiyet ve gâyesini açıklayan bir özet
VIII. İslâm'da sigortanın haram olduğu görüşüne sebep olan şüphelerin münâkaşası
NETİCE

Karşı Görüş ve Münâkaşalar
Büyük Üstad Prof. M. Ebû-Zehra'nın Cevabî Yazısı
Prof. Mustafa Ahmed ez-Zerka'nın Cevabı
1. Yeni akitler yapmanın cevâzı
2. Bey'u'l- vefâ delîli
3. Muvâlat Akdi Delîli
4. Avâkıl Sistemi Delîli
5. Sigorta Şekillerinden Bazı Garip Örnekler
6. Hayat sigortasında kumar şüphesi
7. Sigorta Primleri Karşılığında Verilen Şeyin Güvenlikten İbâret olması
8. Prof. Kalkıylî'in Söyledikleri