VI
Eğitim, öğretim, okullar

İMAM HATİPLİLER VE TEK TİP İNSAN
İmam-hatip Liselerini, hem de büyük ortağı RP olan bir koalisyon hükümetine, askeri kullanarak yedirme peşinde olan çevreler bir gerekçe/bahane daha tutturmuşlar: "Ülkede iki tip insan yetiştiriyoruz, böyle şey olmaz, buna mutlaka bir çare bulmalıyız..." Bu sözü söyleyenlere göre ülkede tek tip, her biri diğerine benzeyen insanlar yetiştirmek gerekir. İmam-hatip Okullarına kadar bu iş yolunda gidiyordu, bu okullar açılınca iş bozuldu, iki tip insan yetişmeye başladı. Bu gelişme gelecekte ülkenin birliğini, beraberliğini, rejimini ve varlığını tehlikeye sokabilir. Bu tehlikeyi önlemenin yolu adı geçen okulları kapatmak veya sayılarını asgariye indirip mezunlarını yalnızca din hizmetlisi ve öğreticisi yaparak, yüksek öğrenimlerini de bu çerçeveye hapsederek toplumdan -bir mânada- tecrit etmektir.
Bu ifade ve düşünce tarzı yalnızca bir bahane olup diyenlerin de buna inanmadıkları kanaatini taşımakla beraber, ne olur ne olmaz, bizde akl-ı evveller çoktur diyerek kısa bir tahlil ve tenkide tâbi tutmakta fayda görüyoruz.
Önce "tek tip insan'dan maksat ne olabilir?" sorusuna cevap arayalım. Bu fizikî özellikler ve nitelikler olamaz, psikolojik özellikler de olamaz, sosyal konum, ilişki biçimi, meslek ve fonksiyon da olamaz. Çünkü bütün bunların -tek tip olarak- şu veya bu okulda, eğitim ve öğretim ile insanlara verilmesi mümkün değildir. İmam-hatip karşıtlarının tek tip insandan maksatları inanç, dava, dünya görüşü ve bağlayıcı ilkeler bakımından tek tiplik olmalıdır. İmam-hatip okullarının açıldığı l951 yılından önce okumuş/yetişmiş insanlar ile bu okullar açıldıktan sonra diğer okullarda okuyup mezun olmuş insanlara bir bakalım. Eğer bunlar tek tip iseler oyunu İmam-hatipliler bozuyor demektir; tek tip değil iseler bu beyler yanılgı içindedirler. İslâm imanını ve davasını İmam-hatipliler ile aynı zihniyeti paylaşanlara bırakırsak geride üç tip ayırıcısından söz edebiliriz: Milliyetçi, liberal ve solcu. Cumhuriyet devri boyunca bu ülkede, aynı okullarda okuyan nesiller arasında bu üç tipten sayısız örnek yetişmiş, Türkiye'nin kaderinde söz ve etki sahibi olmuşlardır. Eğer ahlâk, yetiştirilmek istenen tipte bir unsur olarak yer alıyorsa Cumhuriyet devri boyunca aynı tahsil ve terbiyeden geçmiş insanlar arasında hırsızdan, rüşvetçiden, irtikapçıdan tutun vatan hainine kadar birçok ahlâk tipinin örnekleri yetişmiştir. Son yıllarda yarım asır süren diziler gibi her akşam televizyon kanallarında seyrettiğimiz skandal örneklerinin kahramanları da İmam-hatipler dışındaki okullardan mezun olmuşlardır. İstenen tipin siyasî eğiliminin de tek olması isteniyorsa -İmam-hatip mezunlarından çeşitli partilere oy verenlerin, hatta bunlardan milletvekili olanların bulunması bir yana- diğer okullarda yetişenlerin birbirine zıt siyasî eğilimler içinde yer aldıkları apaçık ortadadır. Bunlara askerî okullarda yetişen ve ordudan ayrılanları da katabiliriz. İlkelerden demokrasi ve Cumhuriyet anlayışına kadar rejim konusunda farklı düşünen, dünden bugüne sürüp gelen anlayış ve uygulamalara karşı çıkan II. Cumhuriyetçiler de İmam-hatip okullarından yetişmediler. İçki içmemek, örtünmek, namaz kılmak, oruç tutmak, hacca gitmek, haram-helal sınırına riayet etmek gibi dinî pratikler sözkonusu ise yine diğer okullarda okumuşlar arasında hayatlarını böyle yaşayanların sayısı oldukça kabarıktır. Tek tip insan yetiştirmek isteyen ve bunun çaresini de İmam-hatip liselerini kapatmak veya azaltmakta görenler bu manzarayı görmüyorlar, yoksa herkesi kör, âlemi sersem mi sanıyorlar?!
Akşam-sabah demokrasiyi ağızlarından düşürmeyenler, insan hak ve hürriyetlerini çağın simgesi, çağdaş uygarlığın en önemli unsuru sayanlar bunda samimi iseler demokratik temsile ve çoğulculuğa da açık olmaları gerekir. Tek tip bir inancı ve dünya görüşünü dayatmak ve bunun için okul açıp okul kapatmak, eğitim ve öğretimin dizginlerini tek elde toplamak şimdilerde Rusya'da, Çin'de, Arnavutluk'ta, Romanya'da bile yok.
Bir milletin fertleri tek tip olmaz, ancak fertleri bir millet yapan ortak değerler vardır, eğitimcilerin amacı farklı insanlara işte bu ortak değerleri kazandırmak olmalıdır. Büyük ekseriyeti Müslüman olan bir milletin ortak değerleri arasından İslâm'ı çıkarmak kimsenin aklından geçemez. İslâm'a inanmayanlar da, büyük ekseriyetin inancını ve dünya görüşünü öğrenmek üzere İslâm bilgisi almalıdır. Bu millî birlik ve bütünlük için gereklidir, şarttır. İslâm kimseyi belli bir inancı benimsemeye ve yaşamaya zorlamaz, başka inançlara ve yaşantılara -her sistem için sözkonusu olup kabul edilebilir gerekçelere dayalı kısıtlamalar dışında- müsamaha gösterir. İmam-hatip liselerinde de işte bu İslâm öğretilmektedir. Tek tip insan yetiştirmek isteyenler doğru ve doğruyu görmeye başlarlarsa yapacakları şey diğer liseleri de biraz İmam-hatipleştirmek olacaktır, olmalıdır.
Biz İmam-hatipliler ve milyonlarca dostumuz, sevenlerimiz şunları istiyoruz:
a) Sekiz yıllık temel eğitim 5+3 şeklinde iki kademeli olmalıdır. İlk beş yılı bugünkü ilkokullarda okuyan öğrenciler yine mecburi olarak ek üç yılı istedikleri bir ortaokulda (yeni şekliyle temel eğitimin ikinci kademesinde) okumalıdırlar.
b) İmam-hatip Liseleri, temel eğitimin ikinci kademesine dayalı dört yıl olarak kalmalı ve mutlaka onlar için de -öğrencilerin, kabiliyetlerine göre yüksek tahsile yönelebilecekleri- alan belirlemesi yapılmalıdır.
c) İmam-hatip liseleri, talebe uygun fizik kapasite, program, yönetici, kitap ve öğretmen bakımlarından ele alınıp ıslah edilmeli, amaca uygun iyileştirmeler yapılmalıdır.