Soru-(031) Bir müçtehidi taklit.

Soru:
Bir süre tgrt fm'de ... hocayı dinledim. Bazı fikirleri aklıma yatmadı. Diyor ki, hanefi bir kişi diş dolgusu yaptırdıysa bundan sonra abdeste, gusüle ve namaza başlamadan önce maliki mezhebine uymaya niyet etmelidir, yoksa namazı sahih olmaz. Yani başka bir mezhebi taklit ederken her seferinde abdestte, gusulde, namazda bunun için niyet mi etmek gerekiyor. Bir defa abdestliyken parmağım kanadı ve ben tekrar abdest almadan, namazdan önce Şâfiî'ye uymaya niyetlenmeden namaz kıldım. Böyle olamaz mı?. Avam mezhebi, taklit etmeyi nereden bilsin. Haklı değil miyim hocam? Ayrıca bu kişi devir ve ıskatı da kabul ediyor. Bana saçma geldi.

Cevap:
Kendisi müctehid olmayan bir kimse, müctehidlerden yalnız birinin (kendi taklit ettiği müctehidin) isabetli olduğuna, diğerlerinin hata ettiğine, onların ictihad ve fetvalarına göre amel etmenin caiz, yapılan amelin de sahih olmadığına inanıyor, böyle bir iddiada bulunuyorsa yalnızca taklit ettiği imamın ictihadı ile amel edebilir. Diğer imamların (müctehidlerin) mezhep ve fetvaları ile amel edemez, onları taklide niyet etse bile ameli sahih olmaz; çünkü ictihadlarının hatalı olduğuna inanıyor. Böyle bir müslüman var mıdır bilmiyorum, varsa önce bu inancını terketmesi ve bütün İslam müctehidlerinin mezhep ve fetvaları ile amel etmenin caiz olduğuna inanması gerekir. Güvenilir bir alimin açıklaması veya bizzat güvenilir bir kitaptan okumak suretiyle bir mezhep imamının fetvasını (mezhebini, ictihadını) öğrenen bir müslüman gerektiğinde bununla amel edebilir. Daha önce aynı konuda bir başkasıyla amel etmiş olması buna engel değildir. Başta bütün müctehidlerin mezhepleri ile amel etmenin caiz olduğuna inanmış olan mümin, amel ederken mesela abdest alırken, namaz kılarken şu kısmında filan müctehidi, şu kısmında da falan müctehidi taklit etmeye niyet etmesi gerekmez, baştaki inanç ve bilgisi yeterlidir.
Taklit, intikal (bir mezhepten diğerine geçmek) ve telfik konularında daha geniş bilgi için benim "İslam Hukukunda ictihad ve Taklit" isimli kitabıma bakılabilir.