Alimler fırkası

Bugün mevcut olan, "alimler birliği" değil, bu ismi taşıyan, ama gerçekte "alimler fırkası"; yani bölünmüş ümmetin küçük parçalarını temsil eden gruplardır.

Ümmetin alimleri, ehl-i sünnet ve ötekiler, tasavvuf erbabı ve karşı çıkanlar, usulünce ictihada taraftar olanlar ve karşı çıkanlar, tek mezhebe bağlı olanlar ve olmayanlar, bir etnik veya dini gruba bağlı olanlar ve olmayanlar, kavmiyetçiler ve kavmiyetçi olmayanlar, belli bir siyasi partiyi destekleyenler ve karşı olanlar şeklinde bölünmüş ve gruplaşmışlardır. "Her grup kendine ait olana sarılmakta, onunla tatmin olmaktadır." Âyetler, hadisler, ictihadlar, ibareler peşin hükümlere göre seçilmekte ve yorumlanmakta, sonuçta "tek kitap, tek peygamber, tek kıble" sahibi ümmet "tek yolda" olamamakta, farklı dinlerin halklarına karşılık bir "tek camia" teşkil edememektedirler.

Allah Teâlâ, "Ey iman edenler! Allah'a itaat edin, Peygamber'e itaat edin, sizden olan ülü'l-emre de. Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz -Allah'a ve âhirete gerçekten inanıyorsanız- onu, Allah'a ve Peygamber'e götürün. Bu, elde edilecek sonuç bakımından hem hayırlıdır hem de en güzelidir." buyuruyor (Nisa: 4/59). Birçok müfessir "ülülemr'i" alimler olarak tefsir ediyorlar. Bu tefsire göre ümmet, ulemasına itaat edecek; ama ümmetin uleması yok, fırkaların uleması var. Ayrıca anlaşmazlıkların çözümü için Kur'an-ı Kerim'e ve Sünnet'e başvurulacak; bunu kim yapabilir? Müctehid alimler yapabilir. Peki bugünkü anlaşmazlıkları, problemleri Kitab'a ve Sünnet'e götürerek çözecek müctehidler var mı? Alimler fırkalarının çoğuna göre yok, olamaz ve iddia edenler de dışlanır.

Bir kişinin yapamadığını birden fazla alim bir araya geldiğinde yapabilir, alimler topluluğu birlikte çalışarak ictihad da yapabilirler; bunu (şûra ictihadını) kabul edenlerin sayısı daha çoktur. Peki ümmetin ve ulema fırkalarının tamamının itaat edeceği bir "ictihad şûrası" oluşturmak mümkün mü?

Teorik olarak "evet", ama pratikte "imkansız".

Bu yazdıklarımı abartılı bulanlar olacaktır; size ibretlik tecrübelerden, olup bitenlerden, vakıadan söz edeyim:

Bu yılın Nisan ayında "30 alimin bir araya gelerek Türkiye Alimler Birliği"ni kurdukları haberini okuduk.

Yine Nisan ayında "Türkiye Alimler Birliği Platformu", Grand Anka Oteli'nde gerçekleştirilen basın toplantısında kuruluş kararını ilan etti. Bu platform, baştaki birlik değil.

Aynı günlerde Diyarbakır'da kurulan İslam Âlimleri Birliği açılış toplantısında konuşan alimler, Müslümanların birlik beraberliğine vurgu yaparak, birlik beraberliğin yolunun alimlerin ittifakından geçtiğini belirtti. Bu birlik de yukarıdaki iki "birlik"ten başkadır.

Mısırlı ilim ve davet adamı Safvet Hicazî ve Muhammed Musa eş-Şerif hocanın sekreterliğini yürüttüğü Dünya Ehl-i Sünnet Âlimleri Birliği (er-Râbitatü'l-Âlemiyye li Ulemâi Ehli's-Sünne)'nin kuruluş aşamasındaki toplantılarından birine de Dâru'l-Hikme ev sahipliği yaptı.

Karadavî'nin başkanlığında kurulmuş olan "Dünya Müslüman Alimler Birliği" var.

Irak'ta "Müslüman Alimler Birliği" var.

Yine Irak'ta "Şii ve Sünni Alimler Birliği" var.

Lübnan, bilad-ı şam, sufi... alimler birlikleri var.

Bu kadar ayrı birlik, birlik midir, fırka mıdır? Fırka ise birlik nasıl olur?

Cevabı gelecek yazıda.

13.12.2013