Geçmişin aynasında çözüm

Filibeli Ahmet Hilmi Bey, Osmanlı münevverlerinin ön safında yer alan bir zat idi. Pek çok değerli eser bırakarak muhtemelen "masonluk ve siyonizm hakkındaki yazıları yüzünden" zehirlenerek şehid edilmiş olan Filibeli merhum, Yeni Tasvîr-i Efkâr isimli gazetede, 1910 yılında "Pek Müşkil Bir Vaziyet: Milliyet Meselesi Karşısında Türkler" başlıklı bir yazı yayınlıyor (nr. 314, 14 Nisan 1910, 4 Rebiulâhir 1328, s.l). Bu yazının önemli bulduğum kısmını biraz sadeleştirerek sizlerle paylaşacağım; merhum sanki günümüzde yaşıyor ve mevcut problemlerimize çareler arıyor:

Türkler, aynı vatan üzerinde oturan/yaşayan unsurları, her birinin din ve lisanı, kavmiyyet ve âdetleri baki kalmak üzere, "Osmanlılık" yüce değerleri içinde tevhid etmek vazifesiyle mükelleftirler. Kanları bahasına fethettikleri altı yüz senedir muhafaza eyledikleri bu vatanda, hukuk ve vazifelerde ortak ve birleşmiş bir "Osmanlı milleti" meydana getirmeye çalışıyorlar.

Türkler, hakimiyet ve fatihlik haklarından ancak bu tek millet lehine istifa ediyorlar. Bu emel, ancak sevgi ve dostlukla gerçekleşebileceği için bunun gerektirdiği şekilde davranıyor, duçar oldukları saldırılara karşı yalnız hakkaniyet ve akl-i selim ile mukabele ediyorlar. "Nasyonalist" olmakla itham edilmemek için, apaçık haklarını bile ortaya koymaktan kaçınıyorlar.

Türkler Osmanlılık namına bazı haklarını terk ediyor ve hayal ettikleri gaye olarak resmi dil ve siyasi emel hususunda birlik sağlamış bir Osmanlı milleti husule getirmek istiyorlar. Bu millet birleşmiş (ittihad halinde) bir millet olup onu oluşturan her uzvun özellikleri baki kalmakla beraber resmi dini islâm, resmi dili Türkçedir.

Diğer unsurların düşünürlerine göre ise Türklerin tek millet nazariyesi ve lisan meselesi yine Türklerin üstünlüğü ve baskınlığı demektir. Onların nihai olarak ulaşmak istedikleri hedef: Bir vatanda yek diğeriyle hiçbir samimi bağlantısı olmayan birtakım milletler meydana getirmek, vatanı belli/resmi sınırlar ile değilse de bir şekilde farklılaşmış sınırlar ile birtakım parçalara ayırarak, bu suretle, birleşmiş bir millet ve hükümet değil, farklı ve bölünmüş topluluklardan oluşan birbirine yabancı birçok kavimden ibaret bir ülkeye ait bir hükümettir.

Bu nazariye hem Türklere, hem diğer unsurlara, hem de vatana, hatta İslâmiyete ihanet olacağından kabulü mümkün değildir…

Türkler tek/birlik halinde bir Osmanlı milleti için hakimiyet ve fatihlik haklarından vazgeçiyorlar, ama bundan; Türkiye'nin Arap, Çerkez, Kürt, Arnavut, Rum, Ermeni, Bulgar memleketi yapılmasına razı olma manasını çıkarmak hiç de doğru değildir. Bütün Osmanlılar aynı hukuk ve vazifelere malik olacaklardır. Demek iş Osmanlı olmaktadır. "Osmanlı" birleştirici kelimesi yerine konacak her (başka) özel bir kelime (isim), millet ve vatan birliğine ters düşen bir düşünceyi ve gayeyi içerir. Osmanlı olmayana karşı her kim olursa olsun bir Türkün derhal hâkimiyetini hatıra getirmesi ve istifasını geri alması gayet tabiî bir şeydir…

Bir Türk, kendi nefsine neyi münasib, kendi refah ve saadeti için neyi lâzım görüyorsa bunların hepsini diğer unsurlardan (etnik ve kültürel gruplardan) olan vatandaşlarına, kardeşlik ve eşitliğin tam mana ve gereği ile vermeye hazırdır. Bundan fazlasını bir Türk'ten istemek haksız ve mantıksız olduğu için hiçbir vakit kabul görmez. Türkiye'nin parçalanması, vatanın elden çıkması şartıyla Türkler hiçbir vakit altı yüz senedir döktükleri kan ile tuğrasını çektikleri mukaddes haklarından feragat etmediler, etmezler ve etmeyeceklerdir.

(Perşembe günü bu yazının devamı var.)

21.04.2013