Helal gıda (2)

Gıdanın üstüne yalnızca "içinde domuz eti yoktur" yazmak yeterli olmaz; çünkü haram olan yiyecek yalnızca domuz eti değildir; dinî bakımdan usulüne uygun olarak öldürülmemiş hayvanların eti ile köpek, kedi, kurt, fare gibi birçok hayvanın eti de helal değildir.

İçeceklerin de üstüne mesela "içinde şarap yoktur" yazmak yeterli olmaz. Yiyecekler gibi içeceklerin de helal olabilmesi için hem sağlığa zararlı olmaması hem de içine, "rengi, tadı, kokusu belli olacak ölçüde ve şekide" haram olan bir şeyin katılmaması gerekir.

Kendileri helal olan yiyecek ve içecekler haram yoldan elde edilmiş olursa onları yemek ve içmek de haram olur.

Bir yiyecek veya içecek –zarurete düşmemiş, aç ve susuz kalmamış- bir kimse tarafından çalınırsa, sahibinden zorla alınırsa, elde etmek için yalan yere yemin edilir, yalan söylenir, hile yapılırsa... bunları yemek ve içmek haram olur.

Faiz, rüşvet, fuhuş gibi haram olan bir yoldan para kazanılır ve bununla yiyecek ve içecek alınırsa bunları yemek ve içmek de haram olur.

İt izinin kurt izine karıştığı ortamlarda, din duygusu ve Allah saygısının zayıfladığı, ahlakın bozulduğu toplumlarda yaşayan ve helal kazanmak, yemek, içmek, kullanmak isteyen Müslümanların "helal yiyecekler ve içecekler" konusunda dikkatli ve titiz olmaları gerekiyor.

Üzerinde helal damgası olmayan her yiyecek ve içecek haram değildir, ama bazılarının öyle olması ihtimali vardır. Bu ihtimalin ve şüphenin giderilmesinin bir yolu satan, veren, üreten... Müslümana "bu haram bir yiyecek veya içecek mi" diye sormaktır. Bir yolu haram helal konusunda titiz olduğu bilinen (haramı satmayan, üretmeyen) kimselerle alış-veriş yapmaktır. Bir yolu da itimada şayan bir kurum veya kuruluşun damgasını aramaktır.

Bu kurum ve kuruluşlar özel kesimden olur ve bu yoldan para kazanmak istenirse işin içine "meşru olmayan menfaat temini" girebilir. Mesela fazlaca para (bir çeşit rüşvet) verilerek helal damgası ve sertifikası elde edilmiş olabilir.

Bu ihtimali/şüpheyi gidermenin yolu kuruluşu kimlerin ve niçin yaptıklarını bilmektir. Bir başka yolu da bu işi vakıfların veya devletin yapmasıdır. Hangisi yaparsa yapsın eğer bu işten para kazanma amacı varsa durum şaibelidir; bu sebeple helal damgası vuran, sertifikası veren kurum ve kuruluşlar ya bu işi Allah rızası için yapmalı, ücret alınmamalı veya ancak masrafı almalıdırlar.

Bu iş ile ilgilenenler Müslülamanları zora sokmamak için "tek bir fetvaya ve ictihada" saplanıp kalmamalı, farklı fetvalar var iken içlerinden birini bütün Müslümanlara dayatmaktan uzak durmalıdırlar.

18 Mart 2012 Pazar