HayrettinKaraman.net Site Ana Sayfasına Geçiş Facebook Sayfasına Geçiş Twitter Sayfasına Geçiş instagram Sayfasına Geçiş YouTube Sayfasına Geçiş
Siteden rastgele bir sayfa seçer. Hafızadaki önceki sayfaya döner Hafızadaki sonraki sayfaya döner
 


2- Kitaplar:
Ebû-Hanîfe'nin akaid ve kelâm ile alâkalı kitapları bize kadar intikal etmiş ise de fıkıh mevzûunda bilinen bir eseri yoktur.
Kendisine nisbet edilen Müsnedler talebe ve tâbîleri tarafından tedvîn edilmiştir.(126)
İbnu'n-Nedîm Ebû-Yûsuf'e ait birçok kitap ismi veriyorsa da bugün elimizde onun ancak iki kitabı vardır:

a) el-Harâc:
Harun Raşîd için yazılmıştır. Siyâset, idâre, mâliye gibi amme hukuku konularını işlemektedir. Bir çok dillere çevrilmiş ve neşredilmiştir.

b) İhtilâfu-Ebî-Hanîfe ve-bni-Ebî-Leylâ:
(148/765) tarihinde vefat eden, Ebû-Hanîfe'nin muâsırı ve hemşehrisi İbn Ebî-Leylâ ile İmam arasındaki ihtilâflı noktaları bahis mevzuu ettiği bu kitapta Ebû-Yûsuf kendi re'yini de ifade etmiştir. Bu eseri Şâfiî, el-Umm'de nakletmiş, ayrıca da neşredilmiştir.(127)
İmam Muhammed hem daha velûddur, hem de zamanımıza kitaplarından çoğu intikal etmiştir. Bu sebeple kendisi "hanefî mezhebinin nâkili" olarak da şöhret kazanmıştır.

Başlıca eserleri:
a) el-Asl yahut el-Mebsût: Kendisinden birçok talebesi nakletmiştir. Muhammed, el-Asl'da, Ebû-Hanîfe ve Ebû-Yûsuf'ün fürû'a dair reylerini naklettikten sonra kendi görüşünü de ilâve ediyor; her meselede delil vermiyor.
Kitap yazma olarak kütüphânelerde bulunmaktadır.(128)
b) el-Câmi'u's-Sağîr:
Bu eserde bin beşyüz iki mesele vardır; bunlardan yüz yetmiş meselede ihtilâfa yer verilmiş, sadece iki meselede kıyas ve istihsan zikredilmiştir. Başkaları tarafından tertîbe konan bu kitap matbûdur.
c) el-Câmi'u'l-kebir:
Açıklama ve tahlillere yer verdiği için bu kitap üslûb bakımından el-Asl'dan farklıdır, birçok âlim tarafından şerhedilmiştir ve matbûdur.
d) es-Siyeru's-sağîr ve es-Siyeru'l-kebîr:
Devletler umûmî hukuku ile alâkalı bulunan bu eserlerden ikincisi es-Serahsî tarafından şerhedilmiş ve Hindistan'da dört cilt, Kâhire'de beş cilt halinde basılmıştır. Türkçe ve Fransızca tercümesi de matbûdur.
e) ez-Ziyâdât ve Ziyâdetü'z-ziyâdât:
el-Câmi'u'l-kebir'de eksik olan meseleleri ihtiva eder.
Buraya kadar zikredilen eserlere "zâhiru'r-rivâye" denir; çünkü bunlar İmam Muhammed'den tevâtür veya şöhret yoluyla nakil ve rivayet edilmiştir. Zâhiru'r-rivâye kitapları el-Hâkim eş-Şehîd Muhammed b. Muhammed el-Merzevî (v. 334/945) tarafından kısaltılarak bir araya getirilmiş (el-Kâfî) ve es-Serahsî tarafından otuz cilt halinde şerhedilmiştir (el-Mebsût). Metin ve şerh matbûdur.
İmam Muhammed'in rivayet yolu bu kadar sağlam olmayan kitaplarına da "nâdiru'r-rivâye" denir: er-Rakkıyyât (Rakka kadısı iken kendisine gelen mesâil), el-Keysâniyyât (el-Keysânî rivayeti), el-Curcâniyyât, el-Hârûniyyât, el-Hıyel ve'l-mehâric bunlar arasındadır.
Daha çok hadîs rivayetine yer verdiği iki eseri el-Muvatta' ile el-Âsâr'dır. Her ikisi de matbûdur. Muvatta'ı İmam Mâlik'ten rivâyet eden Muhammed, kendi ictihadlarını da verdiği için fıkıh bakımından faydalı bir eser vücûda getirmiştir.
İmam'ın bunlardan başka eserleri de vardır.(129) Hanefî mezhebinin ilk kaynak kitapları arasında şunları da zikredebiliriz:
a) Ahmed b. Ömer el-Hassâf eş-Şeybânî (v. 261/875), Ahkâmu'l-vakf, Edebu'l-qâdî, el-Hiyel, en-Nafakât (üçü de matbû).
b) Ebû-Ca'fer Ahmed b. Muhammed et-Tahâvî (v. 229/844) Şerhu-Me'ânî'l-âsâr, eş-Şurûtu'l-kebîr ve's-Sağîr ve'l-evsat.(130) el-Muhtesar (matbû'), Müşkilu'l-âsâr.
Üçüncü asırdan sonraki fukahâ ve eserleri daha sonra zikredilecektir.


126. A. Hasan Abdulkadir, age., s. 228 vd.
127. el-Efgânî neşri, Mısır, 1357. Aynı nâşir, yine el-Umm'ün naklinden faydalanarak Ebû Yûsüf'ün el-Evzâî Siyer'ine reddiyesini de neşretmiştir.
128. Bu ve emsâli kitapların dünya kütüphânelerindeki bilinen nüshaları için Brockelmann'ın GAL'ına ve Fuad Sezgin'in GAS'ına bakınız. (Arap Edebiyatı Tarihi, Almanca neşredilmiş ve kısmen arapçaya çevrilmiştir.)
129. İbn en-Nedim, age., s. 287-288.
130. Dr. Rûhî Özcan tarafından "el-Hâvî fî Şurutı't-Tahâvî" adıyle bir master çalışmasına konu olmuştur.



Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

  Şu anda sayfası gösterilen kitap.
Bu Kitapta:
Önceki Başlık
Sonraki Başlık
İçindekiler
Site Sayfaları
Ana Sayfa
Hakkında
Makaleleri
Kitapları
Soru Konuları
Soru Listesi
Hayrettin Karaman`ın Sohbetleri
Şiirleri
Bestelenmiş ve Seslendirilmiş Şiirleri
Bütün site içeriğinin genel kelime indeksi.
Sitede Arama
Hayrettin Karaman'ın Siteye Son Eklenen Yazıları
E-posta
Siteyi Link ve Kaynak Gösterimi
m.HayrettinKaraman.net Mobil-Metin Versiyonu Hakkında

Facebook Sayfası:

Bulunduğunuz Sayfayı:



Sayfa başına gider Siteden rastgele bir sayfa seçer. Hafızadaki önceki sayfaya döner Hafızadaki sonraki sayfaya döner
   
Bu Kitapta: Önceki Başlık Sonraki Başlık İçindekiler