HayrettinKaraman.net Site Ana Sayfasına Geçiş Facebook Sayfasına Geçiş Twitter Sayfasına Geçiş instagram Sayfasına Geçiş YouTube Sayfasına Geçiş
Siteden rastgele bir sayfa seçer. Hafızadaki önceki sayfaya döner Hafızadaki sonraki sayfaya döner
 


Giriş

İslâm Hukuk âlimlerinin (müctehidlerin) asıl kaynakları Kitap ile Sünnetten ibarettir. Fakat bu kaynaklar, nazarî kaideleri içine alan bir ilim dalı şeklinde olmadığı için İslâm müctehidleri şer'î delillerden (kaynaklardan) hükümlerin nasıl çıkarılacağı ve bu deliller ile hükümlerin durumundan bahseden bir ilim vücuda getirmişlerdir ki bu da "Fıkıh Usûlü" ilmidir.
İşte işin hakikati bundan ibaret olduğu halde İslâm müctehidlerinin Roma hukukundan çok şeyler aldığını iddia edenler bulunmuştur. Bu iddia dış görünüş ile yetinenler için ileri sürülebilirse de mesele derinleştirilince bunun pek temelsiz olduğu ortaya çıkar. Müslümanların Bizans İmparatorluğu ile münasebetlere girişmiş bulunması sebebiyle, Jüstinyen tarafından Roma Hukuku'na dair neşredilen mecmualardan İslâm âlimleri elbette haberdar olmuşlardır. Zaten Suriye, Romalıların idaresi altında iken Roma Hukuku'na dair bir takım hülâsalar yazılmış, bu hülâsalar buranın, Müslümanlar tarafından fethedilmesinden sonra, Hristiyan ahali arasındaki muhakemelerde bir müddet daha esas olmuştu. Fakat bu durum İslâm hukukçularının Roma Hukuku'ndan iktibasta bulunmuş olmalarını gerektirmez.
Gerçi dış görünüşleriyle İslâm Müctehidlerinin bazı nazariyeleri Roma Hukuk düşüncesindeki nazariyeler ile benzerlik gösteriyorsa da aralarında büyük farklar vardır.
Roma Hukuku aslında formalisttir; her şeyi bir şekle bağlar, onun hususiyet (originalité) ve kuvveti bundandır.1 İslâm Hukuku'nun hususiyeti ise aksine şekle önem vermemesidir. Akitlerde itibar mâna ve maksatlaradır; cümle kuruluşu, kelime ve şekillerine değildir. Her şey iki tarafın rızasına, hal ve karînelerin delâletine, hakimin takdirine bırakılmıştır. Hatta esaret, diyet (kan bedeli), hudûd (şer'î cezalar) ve kısaslar, veraset hükümleri ile -esasları dinî kaidelere dayanan- bazı hükümler müstesna olmak üzere İslâm hukuku ile bugünkü Avrupa kanunları arasında büyük bir fark yoktur.
İslâm müctehidleri tesis ettikleri binayı kurmak için elbette önceki teamülleri, eski millî hukuku nazar-ı itibara almışlardır.2
Fakat bunların çoğu Kitab ve Sünnet ile ta'dil edilmiş ve değiştirilmiştir. İbrahim, Musa ve İsa (a.s.) şeriatlarından da bazı hükümler girmiştir.* Bununla beraber Garb, Site Hukuku yoluyla İslâm Hukuku'nun kuruluşunda bir tesir icra edememiştir.
Biz burada İslâm Hukuku'nun teferruatına inmeyecek, yalnız onun özellik ve farklılığını gösterecek bazı örnekler vermekle yetineceğiz.


1. Roma Hukuku'na göre bir akdin tamam olması için (in'ikadı) iki tarafın razı olması kâfi değildir, bir takım şekil ve merasimin de yerine getirilmesi gerekir. Meselâ mülk edinmenin sebeplerinden biri olan "mansipasiyo"da, temellük eden, bazı muayyen sözleri söyler ve ortada bulunan mala elini kor, bir bakır parçasını terazinin bir kefesine vurur. Bu usûlün bazı iyi tarafları varsa da mahzurları daha çoktur. Zamanla bu mahzurların çoğalması üzerine biri karşılıklı rızaya, diğeri de merasime ait iki nevi akit meydana gelmiş, sonra bunlar da nevilere ayrılmıştır.
2. İslâm'dan önce Araplar arasında mevcut teâmüller Hind-Avrupaî sülalesinden gelen kavimlerin teâmüllerine çok benzemektedir. Her yerde ailenin bir ibtidâî şekli zannedilen maderşâhîlik (matriyarka) bir tarafa, eski Araplarda mevcut olan mutlak bir baba hakimiyeti, karşılıklı bir evlât edinme şeklindeki "muvâlât akdi", borç için kölelik, kan bedelinde kabilenin; alacaklı, borçlu sıfatıyle tekâfülü bunun örnekleridir. Telkînde ölünün anasının ismiyle hitabedilmesi, büyücülerin istediklerini hep analarının ismiyle çağırmaları eski mâderşâhîlikten kalma izlerdir.
* Bunlar, Kitab ve Sünnetin neshetmediği, bu kaynaklara aykırı da olmayan hükümlerdir.



Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

  Şu anda sayfası gösterilen kitap.
Bu Kitapta:
Önceki Başlık
Sonraki Başlık
İçindekiler
Site Sayfaları
Ana Sayfa
Hakkında
Makaleleri
Kitapları
Soru Konuları
Soru Listesi
Hayrettin Karaman`ın Sohbetleri
Şiirleri
Bestelenmiş ve Seslendirilmiş Şiirleri
Bütün site içeriğinin genel kelime indeksi.
Sitede Arama
Hayrettin Karaman'ın Siteye Son Eklenen Yazıları
E-posta
Siteyi Link ve Kaynak Gösterimi
m.HayrettinKaraman.net Mobil-Metin Versiyonu Hakkında

Facebook Sayfası:

Bulunduğunuz Sayfayı:



Sayfa başına gider Siteden rastgele bir sayfa seçer. Hafızadaki önceki sayfaya döner Hafızadaki sonraki sayfaya döner
   
Bu Kitapta: Önceki Başlık Sonraki Başlık İçindekiler